Zelfstandige in bijberoep of hoofdberoep: wat is voor jou het beste?

4 minuten leestijd
In een notendop
In België kan je zelfstandige in hoofdberoep of bijberoep zijn
Test de levensvatbaarheid van je project als zelfstandige in bijberoep
Hanteer objectieve criteria om het juiste statuut te kiezen
Onderweg van statuut veranderen kan altijd (in beide richtingen)
Delen

Een eigen inkomen zonder verantwoording af te leggen aan een meerdere en zonder arbeidsovereenkomst, zou dat niet mooi zijn? En ben je bereid om de financiële risico’s van die keuze te dragen? Dan ben je klaar om zelfstandige te worden! Maar met welk statuut? Want in België kan je zelfstandige in bijberoep of in hoofdberoep worden. Aan beide statuten zijn voor- en nadelen verbonden. Alles hangt af van je profiel en je plannen.

Zelfstandige in hoofdberoep

Als je meer dan de helft van je tijd aan je zelfstandige activiteiten besteedt, dan ben je voor de overheid een zelfstandige in hoofdberoep. Hoeveel je verdient, hangt vooral af van de resultaten die je boekt.

Als je zelfstandige in hoofdberoep bent, is het verboden om:

  • meer dan halftijds aan de slag te gaan als loontrekkende of ambtenaar,
  • meer dan 60% te werken als leerkracht met vaste benoeming.

Zelfstandige in bijberoep

De overheid gaat er automatisch van uit dat je een zelfstandige in bijberoep bent, als je:

  • minstens halftijds als loontrekkende in de privésector werkt,
  • halftijds een functie als ambtenaar uitoefent,
  • voor 50% niet-vastbenoemde leerkracht of voor 60% vastbenoemde leerkracht bent,
  • een vervangingsinkomen ontvangt (wegens arbeidsongeschiktheid of werkloosheid).

Wil je ondanks deze voorwaarden toch als zelfstandige in hoofdberoep aan de slag? Neem dan onbetaald verlof voor je job als loontrekkende of ambtenaar.

Je verplichtingen

Of je nu wil starten in bijberoep of hoofdberoep, in beide gevallen moet je dezelfde verplichtingen nakomen:

Ook de basisvoorwaarden waaraan je moet voldoen (nationaliteit, beroepsvergunning,…) zijn identiek voor beide statuten. Wil je hierover meer weten? Lees dan ons artikel Voorwaarden om zelfstandige te worden?

Wat is dan wel doorslaggevend voor je beslissing? Vooral hoeveel tijd en energie je aan je nieuwe zelfstandige activiteiten wil besteden en het risico dat je bereid bent om te nemen.

Hoe kies je het juiste statuut?

Droom je ervan om voltijds je eigen baas te worden? Ben je bereid om daarvoor een groter financieel risico te nemen? Dan is zelfstandige in hoofdberoep echt iets voor jou.

Maar misschien wil je liever je huidige baan behouden als vangnet wanneer je start als zelfstandige? Dan kan je beter starten als zelfstandige in bijberoep. Je behoudt op die manier je belangrijkste inkomstenbron en krijgt toch de tijd om je project op de rails te zetten.

Voor- en nadelen van het statuut van zelfstandige in bijberoep

Als zelfstandige in bijberoep geniet je allerlei voordelen:

  • Je blijft sociale rechten opbouwen via je statuut als loontrekkende. Je ontvangt dus meer pensioen en een hogere uitkering voor arbeidsongeschiktheid.
  • Je krijgt je bijdragen volledig terugbetaald als je minder verdient dan een bepaald plafond (in 2024 bedraagt dat €1.865,45).
  • Als je weinig kosten maakt, mag je beslissen om forfaitaire beroepskosten af te trekken. Je trekt dan 30% van je inkomsten af (tot aan een maximumbedrag), terwijl je als zelfstandige in hoofdberoep vaak beter je reële kosten aftrekt.

Maar hoe zit het met de belastingen, verplichtingen en bijdragen van een zelfstandige in bijberoep? Hier komen de nadelen van dit statuut aan het licht. De fiscus telt je loon van je hoofdberoep en je inkomsten als zelfstandige in bijberoep bij elkaar op en berekent je belastingen op het totaal. Dus hoe meer je verdient als zelfstandige, hoe hoger je bijdragen en belastingen. Want in België is de personenbelasting progressief: hoe meer je verdient, hoe hoger het belastingtarief. Door je nieuwe inkomen als zelfstandige in bijberoep kom je misschien in een hogere belastingschijf terecht. En als je meer verdient dan €1.865,45 per jaar (het plafond van 2024), dan betaal je daarop 20,5% aan sociale bijdragen… terwijl je toch alleen maar de voordelen geniet van je hoofdactiviteit als loontrekkende. Lees meer over hoe sociale bijdragen worden berekend.

Wat wordt het: zelfstandige in bijberoep of in hoofdberoep? Denk goed na, want er hangen nogal wat gevolgen aan vast. Gelukkig hoeft je keuze niet definitief te zijn, later kan je nog altijd veranderen: