Het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen, of VAPZ*, zorgt ervoor dat zelfstandigen hun toekomstig pensioen kunnen optimaliseren. Kunnen ook zelfstandigen in bijberoep, meewerkende echtgenoten en zelfstandige helpers er gebruik van maken, en aan welke voorwaarden?
VAPZ: niet voor alle zelfstandigen in bijberoep
Een zelfstandige in bijberoep, meewerkende echtgeno(o)t(e) en zelfstandige helper kunnen onder bepaalde voorwaarden perfect intekenen op een VAPZ. Zo moeten de sociale bijdragen van een zelfstandige in bijberoep minstens overeenstemmen met de minimumbijdragen die een zelfstandige in hoofdberoep betaalt (check hier de bedragen - externe website). Zijn of haar inkomen moet dus een bepaalde drempel overschrijden. In 2024 bedraagt deze drempel 16.861,46 euro.
Dus, opgelet: een startende zelfstandige in bijberoep – die geniet van verminderde sociale bijdragen – kan geen VAPZ afsluiten. Hetzelfde geldt als het inkomen onder de genoemde drempel ligt.
Is dit bij jou het geval? Kies dan voor pensioensparen in het kader van de 3e pijler (de 4 pijlers worden onderaan uitgelegd). Deze pijler is niet gerelateerd aan je professionele activiteit.
Voldoe je aan de voorwaarden om in te tekenen op een VAPZ en wil je er meer over weten? We leggen het je uit!
Wat is een VAPZ?
Er bestaan in België vier pensioenpijlers. Aangezien het wettelijk pensioen (1ste pijler) aan de lage kant is, is het aangeraden om die aan te vullen met de andere drie pijlers: pensioenopbouw in het kader van een professionele loopbaan (2de pijler), pensioensparen en langetermijnsparen* (3de pijler) en individueel sparen zonder fiscaal voordeel (4de pijler).
Voor zelfstandigen, zelfstandigen in bijberoep, meewerkende echtgenoten en zelfstandige helpers situeert het VAPZ zich binnen de 2de pijler van het pensioenstelsel. Het VAPZ is dan ook de basis van je aanvullend pensioen.
Als zelfstandige is je wettelijk pensioen zeer beperkt. Om je levensstandaard tijdens je pensioen op peil te houden, bouw je best zelf een pensioenkapitaal op. En je begint daar beter zo vroeg mogelijk mee.
Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) is verreweg de meest interessante manier om een aanvullend pensioen op te bouwen. Je kan de premies volledig aftrekken als beroepskosten, waardoor je belastbare basis daalt. Met als gevolg dat je niet enkel minder belastingen betaalt, maar ook minder sociale bijdragen.
Hoe werkt het VAPZ?
Het VAPZ is een tak 21-spaarverzekering. Elke premie die je betaalt, geniet van een gegarandeerde rentevoet en een eventuele jaarlijkse winstdeling.
Spaar je liever niet het maximumbedrag? Dat is geen probleem: je kan er ook voor kiezen om een lager deel van je referentie-inkomen te sparen. De premie voor je VAPZ berekenen doe je zo: de minimale jaarlijkse premie voor een VAPZ is 100 euro of 1% van je referentie-inkomen (je geïndexeerd netto belastbaar beroepsinkomen van 3 jaar terug). Je mag jaarlijks tot 8,17% van je referentie-inkomen storten, met een wettelijk plafond van 3.965,77 euro in 2024.
Wanneer moet je de premie betalen? Wanneer het je het beste uitkomt doorheen het jaar. Echter, hoe eerder je betaalt, hoe sneller je zal profiteren van de gewaarborgde rentevoet.
Daarnaast kan je de aangelegde reserve, zelfs voor de datum van je wettelijke pensionering, gebruiken om onroerend goed in de Europese Economische Ruimte te kopen, bouwen, renoveren of opfrissen.
Goed om weten:
- je bent niet verplicht om elk jaar een VAPZ-betaling te doen
- het bedrag van de premies is aftrekbaar als beroepskost
- dit verlaagt ook je sociale bijdragen
- je betaalt geen belasting op de VAPZ-premie
- het VAPZ kan gecombineerd worden met andere vormen van aanvullende pensioenopbouw, zoals de POZ* (Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen), het klassieke pensioensparen of langetermijnsparen* (derde pijler) of de IPT* (Individuele Pensioentoezegging) als je een vennootschap hebt.
Samengevat: dankzij deze fiscale en sociale voordelen kost de premie je slechts ongeveer een derde van het totaalbedrag. Geen enkele andere fiscaal aantrekkelijke vorm van aanvullend pensioen opbouwen voor zelfstandigen is zo voordelig.
*Het vrij aanvullend pensioen (Pension Invest Plan – VAPZ), langetermijnsparen (Pension Invest Plan), de Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ) en de Individuele Pensioentoezegging (IPT) zijn tak 21-verzekeringsproducten van AG.